Ebru resim sanatını mutlaka duydunuz. En eski süsleme sanatlarından olan ebruya su üzerine resim yapmakta deniliyor. Kısaca tarihçesine bakarsak farsça kökenli bir sözcüktür ebri. Anlamı ise bulut, bulutumsu demektir. Çağatayca ise Ab-ru yani su yüzü anlamına geliyor. Türkistan’da ebru sanatı dokuzuncu yüzyılda doğduğu sanılmakta 1447 de de Topkapı sarayında ebru sanatı çalışmaları yapıldığı da söylenmektedir. En eski ebru ise Topkapı sarayında ve yapılışının 1554 olduğu biliniyor. Osmanlı döneminde saray için üretilen ebrula, Anadolu’ya yayılmış ve doğal malzemeler kullanılarak yapılmıştır.

Ebru sanatında kullanılan malzemelerden olan fırçalar gül ağacı dalından ve at kılından yapılmış, bitki zamkından suyun yoğunluğunu ayarlamak için kitre yapılmış, kullanılan boyaların su yüzünde kalabilmesi için ise öd kullanılıyor. Boyalar ise toprak pigmen ve oksit çeşitleri olarak ayrılıyor. Kullanılan toprağı kendimizde oluşturabiliriz. Toprakta, taşlı ve kirli olmaması özelliği aranıyor. Göreme, Sivas, Kütahya toprakları ebru sanatında kullanılan toprak çeşitleri oluyor.

Osmanlı döneminde ebru, resmi belge kağıtlarının zemini, fonu olarak kullanılıyordu. Özelliği ise ebru da aynı resim iki kere yapılamıyor. Özgün ve tek oluyor. Kitap kapaklarında, ciltlemelerde, hat çalışmalarında kullanılarak gönümüze kadar gelen ebru kağıdın dışında ipek kumaşlarada uygulanıyor.

Avrupa ve arap ülkelerinde de kullanılan ebru oralarda farklı isimler alıyor. Avrupada mermer kağıdı, araplar ise varaku’i mücezza diyorlar.

Ebru yaparken insan üzerine olumlu etki etmesi ile biliniyor. İnsana sabrı öğretirken huzur da veriyor. Su üzerine resim yapmak veya suyun boyalarla dansını izlemek büyülü bir şey olmalı kanımca. Bir ebru bir defa yapılır. Aynısından tekrar yapmak mümkün değildir.

Eğer ebru yapmak isterseniz kağıt, kitre, fırça, boya, öd, biz ve tenekeye ihtiyacınız olacak. Kullanılacak teneke kutunun kağıdınızdan büyük olmasına dikkat edilmeli burada. Tenekeye aliminyum bir tepsi olabilir ve iki litre suyu tepsiye boşaltıp baharatçıdan alacağınız 2 kaşık kitreyi de bu suya karıştırarak kitreli su oluşturuyorsunuz. Kitreli su 3-4 gün beklemeye bırakılıyor. 4 gün sonra Kitreli su yoğrularak boza kıvamında oluyor. Tülbentten süzerek yine teneke kabın içine boşaltılıyor. Ayrı bir kapta önceden aldığınız toprak boyaları iyice ezerek toz haline getiriyorsunuz. Hafif su ve öd ile karıştırıp 15 gün ile 1 ay arasında beklettiğiniz boyaları sulandırarak kullanmanız gerekiyor. Rengi açmak için su kullanılıyor. Kitreli suya boyaları damlatıyorsunuz. Fırçanızın yardımı ile boyayı dağıtarak istediğiniz resmi yapıyorsunuz. Ardından kağıdı tepsinin veya tenekenin üzerine yavaşça bırakıyorsunuz. Kağıt boyaları emdikten sonra bu süre birkaç saniyedir. Biz ile alıp kurumaya bırakıyorsunuz.

Yaptığınız bu ebru çalışmasını güzel bir tablo olarak çerçeve yaptırıp duvarınıza asabilirsiniz. Bu tablonun eşi ve benzeri olmayacaktır.

Birsen